Em là Phan Thị Thu Hương (học sinh 9B, Trường THCS xã Diễn Hải, huyện Diễn Châu, Nghệ An).

Hương (bên trái) cùng Lanh bên chiếc máy của mình

Em là cô gái trầm tính, ít nói. Nói về thành tích học tập thì luôn là cô gái xuất sắc, 9 năm liền đều học sinh giỏi. Đam mê và yêu môn Vật Lý, Hương đã tìm tòi và chế tạo những cố máy "lạ’’ ngay từ nhỏ.

Sinh ra và lớn lên ở vùng biển. Gia đình không làm nghề đánh bắt nhưng Hương được tiếp xúc nhiều với những chuyến tàu ra khơi của ngư dân. Đối với nữ sinh 15 tuổi này, biển và những con tàu trở thành hình ảnh quen thuộc mỗi ngày, giống như người bạn, không gặp thì nhớ.

Hương kể, ý tưởng chế tạo máy phát điện sử dụng bằng năng lượng sóng biển được nhen nhóm từ khoảng gần 1 năm trước. Đó là lần cùng cậu bạn thân Nguyễn Minh Lanh (học sinh cùng trường với Hương) dạo chơi ngoài bãi biển sau giờ học. Chứng kiến cảnh người dân vội vã xạc đèn, mua xăng dầu để chuẩn cho một chuyến ra khơi tốn kém. Hương nghĩ, năng lượng sóng biển rất lớn mà chưa ai tận dụng được, ta phải nghĩ cách nào đó?

“Ngày nhỏ, em hay dùng mô tơ trong quạt bếp chế thành thuyền đồ cho em trai. Sau khi chứng kiến cảnh đó, em chợt nghĩ tại sao một nguồn năng lượng vô tận từ sóng biển mà chưa ai tận dụng được?”, Hương chia sẻ.

Sau nhiều đêm mày mò nghiên cứu trên mạng, Hương cùng Lanh bắt đầu đi đến các cửa hàng sắt vụn mua lại phế liệu để bắt đầu hành trình chế tạo máy. Lanh cho biết: “Hương nhận nhiệm vụ thiết kế sơ đồ, cấu tạo của máy. Còn em chỉ phụ bạn ấy tìm ra các vật dụng để chế tạo, hoàn thành nó”.

Thầy Đồng đánh giá cao về sự đam mê và tâm huyến của hai em Hương và Lanh

Sau hơn 3 tháng, đôi bạn thân này đã hoàn thành chiếc máy của mình. Hương cho biết, cấu tạo của máy rất đơn giản bằng hai thanh tạo lực, hai bánh đà được lấy từ bánh xe trẻ em và một miếng xốp để làm phao nâng đỡ. Khi sóng biển nhấp nhô đánh vào miếng xốp sẽ làm quay các thanh tạo lực và bánh đà rồi kéo theo máy phát điện quay.

“Trước khi làm chiếc máy này, Hương đã nói với em muốn làm nhiều thứ như xe đạp chạy bằng hệ thống cót, máy điều hòa tự nhiên trong phòng học… Tuy nhiên, cả hai chúng em vẫn chưa thực hiện được vì sợ tính thực tế của nó không cao”, Lanh chia sẻ.

Theo Lanh, nếu ngư dân làm một chiếc máy phát điện sử dụng năng lượng sóng biển như thế này sẽ rất tiện lợi và tiết kiệm được nhiều chi phí khi đi đánh bắt cá ngoài biển. Nếu tận dụng được các vật dụng cũ để chế tạo thì chi phí làm ra chiếc máy này chưa đến 1 triệu đồng. Tuy nhiên, đến bây giờ mới chỉ có bố mẹ của Lanh là người duy nhất sử dụng chiếc máy này.

Theo đánh giá của thầy Nguyễn Minh Đồng, là giáo viên dạy môn tin học của hai em đánh giá, chiếc máy này có khả năng áp dụng vào thực tế là rất cao. Không những nhỏ gọn, dễ mang theo bên thuyền mà chi phí sản xuất cũng rất rẻ. Tuy nhiên, theo thầy Đồng, do thói quen và tính đa nghi của người dân nên đến nay vẫn chưa có mấy người dám sử dụng chiếc máy này thay cho máy phát điện mỗi khi đi trên biển.

Thầy Đồng tâm sự, thầy rất mến phục 2 em. Các em đã dám nghĩ, dám làm, dám thỏa chí đam mê. Cái đó mới là cái đáng quý.